Έχετε ποτέ αναρωτηθεί πώς δημιουργήθηκαν οι αριθμοί; Σήμερα, με δέκα μόνο σύμβολα (0–9) μπορούμε να γράψουμε οποιονδήποτε αριθμό, όσο μεγάλος κι αν είναι. Όμως, γιατί χρησιμοποιούμε αυτά τα δέκα σύμβολα – και γιατί είναι δέκα; Η απάντηση κρύβεται βαθιά στην ανθρώπινη ιστορία, όταν οι πρώτοι άνθρωποι προσπαθούσαν απλώς να μετρήσουν ό,τι έβλεπαν γύρω τους.
Οι πρώτες προσπάθειες μέτρησης
Οι προϊστορικοί άνθρωποι της Παλαιολιθικής εποχής κρατούσαν λογαριασμό για ζώα, εργαλεία ή τρόφιμα χαράζοντας γραμμές πάνω σε πέτρες, ξύλα ή κόκαλα. Κάθε γραμμή σήμαινε μία μονάδα, ενώ κάθε πέμπτη γραμμή χαρασσόταν διαφορετικά για να διευκολύνει την καταμέτρηση. Το σύστημα αυτό λειτουργούσε για μικρούς αριθμούς, αλλά ήταν αδύνατο να εκφράσει μεγάλες ποσότητες — φανταστείτε να γράψετε το 27.890 μόνο με χαρακιές!
Τα πρώτα σύμβολα των πολιτισμών
Με την ανάπτυξη των πρώτων πολιτισμών, όπως των Αιγυπτίων, των Ελλήνων και των Εβραίων, δημιουργήθηκαν πιο σύνθετα αριθμητικά συστήματα. Οι Αιγύπτιοι, για παράδειγμα, χρησιμοποιούσαν ένα κουλουριασμένο σχοινί για τον αριθμό 100 και ένα άνθος λωτού για το 1000. Για να γράψουν το 300, απλώς ζωγράφιζαν τρία σχοινιά. Παρά τη φαντασία και την ομορφιά αυτών των συμβόλων, η μέθοδος αυτή παρέμενε πολύπλοκη και χρονοβόρα για μεγάλους αριθμούς.
Η επανάσταση της θέσης: Tο δεκαδικό σύστημα
Η μεγάλη ανατροπή ήρθε με την εφεύρεση της «θέσης» – ενός συστήματος όπου η αξία κάθε συμβόλου εξαρτάται από τη θέση του. Οι Βαβυλώνιοι, οι Κινέζοι και οι Αζτέκοι ανέπτυξαν ανεξάρτητα μορφές τέτοιων συστημάτων. Ωστόσο, οι Ινδοί μαθηματικοί του 7ου αιώνα τελειοποίησαν το δεκαδικό σύστημα (βάσης 10), χρησιμοποιώντας μόλις δέκα διαφορετικά σύμβολα. Μέσω των Αράβων εμπόρων και λογίων, το σύστημα αυτό εξαπλώθηκε στην Ευρώπη και έγινε το θεμέλιο των αριθμών που χρησιμοποιούμε σήμερα.
Το κλειδί αυτής της ανακάλυψης ήταν η έννοια του μηδενός (0). Προγενέστερα συστήματα άφηναν κενό στη θέση του, προκαλώντας σύγχυση μεταξύ αριθμών όπως 63 και 603. Η εισαγωγή του μηδενός έφερε σαφήνεια και συνέπεια στη γραφή των αριθμών.
Πηγή: Casio
