Η αυτοεκτίμηση αποτελεί έναν από τους βασικότερους πυλώνες της ψυχικής υγείας και της προσωπικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με την ψυχολογία, τα άτομα με υψηλή αυτοεκτίμηση τείνουν να αναγνωρίζουν την αξία τους, να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις με σιγουριά και να χτίζουν πιο υγιείς σχέσεις. Αντίθετα, η χαμηλή αυτοεκτίμηση συχνά συνδέεται με ανασφάλεια, άγχος και δυσκολία στη λήψη αποφάσεων. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι συγκεκριμένες συμπεριφορές και συνήθειες μπορούν να αποκαλύψουν χαμηλή εικόνα εαυτού. Ακολουθούν τέσσερις χαρακτηριστικές.
Συνεχής ανάγκη για επιβεβαίωση
Άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση συχνά αναζητούν διαρκώς την επιβεβαίωση των άλλων για να νιώσουν αποδεκτά. Αυτό μπορεί να εκφραστεί μέσα από υπερβολικές ερωτήσεις του τύπου «σου αρέσει αυτό που έκανα;» ή «είσαι σίγουρος ότι δεν σε απογοήτευσα;». Η συνεχής εξάρτηση από την εξωτερική αναγνώριση καθιστά τον άνθρωπο ευάλωτο, καθώς η αξία του βασίζεται σε παράγοντες εκτός του ελέγχου του.
Υπερβολική αυτοκριτική
Η εσωτερική φωνή των ατόμων με χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι συχνά αυστηρή και τιμωρητική. Έχουν την τάση να εστιάζουν στα λάθη τους, να τα μεγεθύνουν και να αγνοούν τις επιτυχίες τους. Αυτό οδηγεί σε φαύλο κύκλο απογοήτευσης, μειωμένης αυτοπεποίθησης και άγχους, αφού κάθε προσπάθεια μοιάζει καταδικασμένη εκ των προτέρων.
Δυσκολία στη θέσπιση ορίων
Ένα ακόμα σημάδι χαμηλής αυτοεκτίμησης είναι η αδυναμία να πει κάποιος «όχι». Οι άνθρωποι που δεν εκτιμούν αρκετά τον εαυτό τους συχνά φοβούνται ότι θα απορριφθούν αν δεν ικανοποιήσουν τις ανάγκες των άλλων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να φορτώνονται με υποχρεώσεις, να νιώθουν εξάντληση και τελικά να ενισχύουν την αίσθηση ανικανότητας.
Αποφυγή προκλήσεων και νέων εμπειριών
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση συνοδεύεται συχνά από τον φόβο της αποτυχίας. Για τον λόγο αυτό, πολλοί αποφεύγουν να δοκιμάσουν κάτι καινούριο, να πάρουν ρίσκα ή να εκτεθούν σε άγνωστες καταστάσεις. Προτιμούν να μένουν στη ζώνη άνεσης, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει στασιμότητα και απώλεια ευκαιριών για ανάπτυξη.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν είναι μόνιμη κατάσταση. Mπορεί να βελτιωθεί μέσα από ψυχοθεραπεία, προσωπική ενδοσκόπηση και την καλλιέργεια υγιών συνηθειών. Η αναγνώριση αυτών των τεσσάρων συμπεριφορών αποτελεί το πρώτο βήμα προς την αλλαγή. Με την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και την αποδοχή του εαυτού, οι άνθρωποι μπορούν να αναπτύξουν μια πιο ισορροπημένη και θετική εικόνα για τη ζωή τους.
Πηγή: Medical News Today