Η συζήτηση σχετικά με την απαγόρευση των «υπερεπεξεργασμένων» τροφίμων σε ορισμένες χώρες, πρόσφατα έχει ενταθεί. Γιατί όμως δεν είναι ασφαλές να τρώμε τέτοιες τροφές κάθε μέρα; Είμαστε υπερβολικοί ή υπάρχει επιστήμη που υποστηρίζει αυτές τις ανησυχίες; Παρακάτω συνοψίσαμε τις τρεις κύριες επιπτώσεις στην υγεία των «υπερεπεξεργασμένων» τροφίμων.
Τι είναι τα «υπερεπεξεργασμένα» τρόφιμα (UPF);
Σύμφωνα με το Χάρβαρντ, τα μη επεξεργασμένα ή ελάχιστα επεξεργασμένα και χωρίς πρόσθετα τρόφιμα, είναι τρόφιμα στα οποία οι βιταμίνες και τα θρεπτικά συστατικά παραμένουν άθικτα ενώ το φαγητό είναι στη φυσική του ή σχεδόν φυσική του κατάσταση. Αυτά τα τρόφιμα μπορούν να αλλοιωθούν ελάχιστα με αφαίρεση μη βρώσιμων μερών, ξήρανση, σύνθλιψη, ψήσιμο, βράσιμο, κατάψυξη ή παστερίωση, ώστε να είναι κατάλληλα για αποθήκευση και ασφαλή για κατανάλωση. Τα υγιεινά σνακ ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Ορισμένα τρόφιμα όμως είναι αρκετά επεξεργασμένα ή περιέχουν δυνητικά επιβλαβή για την υγεία πρόσθετα. Πιθανότατα έχουν πολλά συντηρητικά, πρόσθετα σάκχαρα και υδρογονωμένα λίπη και πρόσθετα όπως τεχνητά χρώματα και γεύσεις, πηκτικά, ή σταθεροποιητές.
Γιατί αυτά τα τρόφιμα μας παχαίνουν
Πολλές θερμίδες
Τα πολύ επεξεργασμένα και πολλά πρόσθετα, τρόφιμα (UPF), περιέχουν πολλές θερμίδες σε πολύ μικρή ποσότητα. Δεν σας χορταίνουν και σας αφήνουν να λαχταράτε περισσότερο. Αυτό συμβαίνει επειδή τα UPF έχουν συνήθως υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, επεξεργασμένους υδατάνθρακες ή τεχνητά γλυκαντικά. Αυτό σας κάνει να λαχταράτε περισσότερη ζάχαρη λόγω της γλυκιάς γεύσης και της ισχυρής απόκρισης στην ινσουλίνη. Ακόμη και τα αλμυρά UPF περιέχουν ζάχαρη.
Λίγα μικροθρεπτικά συστατικά
Αν και υψηλά σε θερμίδες, τα UPF έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε μικροθρεπτικά συστατικά. Τρώγοντας με αυτόν τον τρόπο αφήνετε το σώμα σας να λιμοκτονεί από απαραίτητες βιταμίνες και μέταλλα ζωτικής σημασίας για τη βέλτιστη μεταβολική λειτουργία και υγεία, μια κατάσταση που ονομάζεται «κρυφή πείνα» ή «κρυφή ασιτία», όπου το σώμα αναζητά απεγνωσμένα θρεπτικά συστατικά.
Δεν στέλνουν σήματα κορεσμού στον εγκέφαλο
Τα UPF δεν στέλνουν σήματα κορεσμού στον εγκέφαλό σας, έτσι ώστε μπορείτε να συνεχίσετε να τα τρώτε χωρίς να αισθάνεστε χορτάτοι. Για παράδειγμα, 150 γραμμάρια φιλέτο μαγειρεμένα σε λίπος είναι περίπου 400 kcal. Ένα πακέτο τσιπς Pringles έχει 650 kcal. Ενώ η κατανάλωση της μπριζόλας θα στείλει σήματα κορεσμού στον εγκέφαλό σας (ειδικά αν προσθέσετε λαχανικά), η κατανάλωση ενός πακέτου πατατάκια θα σας αφήσει απλά να επιθυμείτε περισσότερο. Απλά για την ιστορία, 650 kcal ισοδυναμούν με περίπου εννέα βραστά αυγά! Ο εγκέφαλός σας θα σας εμπόδιζε από το να φάτε τόσα πολλά αυγά κάνοντας σας να αισθάνεστε χορτάτοι μετά από μερικά.
Θέματα ψυχικής υγείας
Η συχνή κατανάλωση UPF συνδέεται με αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους. Αυτό συμβαίνει επειδή τα τεχνητά γλυκαντικά και τα MSG που βρίσκονται σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, μπορούν να διαταράξουν τη σύνθεση και την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών όπως η ντοπαμίνη, η νορεπινεφρίνη και η σεροτονίνη. Αυτό συνδέεται με διαταραχές της διάθεσης, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης και του άγχους. Επιπλέον, τέτοια συστατικά μπορούν να επηρεάσουν τον άξονα HPA, ένα κρίσιμο μέρος του συστήματος απόκρισης του σώματος στο στρες, επηρεάζοντας περαιτέρω τη διάθεση.
Κάποια πρόσθετα όπως π.χ το πολυσορβικό-80, μπορούν να αλλάξουν τη σύνθεση και τη λειτουργία της μικροχλωρίδας του εντέρου. Αυτό μπορεί να προκαλέσει φλεγμονώδεις αποκρίσεις, οι οποίες σχετίζονται με διαταραχές της διάθεσης. Ορισμένες χρωστικές τροφίμων μπορούν να αυξήσουν τις φλεγμονώδεις κυτοκίνες, οδηγώντας σε νευροφλεγμονή. Η φλεγμονή είναι ένας σημαντικός παράγοντας στον επιπολασμό και τη θεραπεία των ψυχικών διαταραχών. Επιπλέον, μπορεί να βλάψουν τους νευρώνες που εμπλέκονται στην παραγωγή ντοπαμίνης, ζωτικής σημασίας για τη ρύθμιση της διάθεσης.
Η δισφαινόλη Α (BPA) σε πλαστικά δοχεία τροφίμων, ζιζανιοκτόνα, φυτοφάρμακα και σπορέλαια, μπορεί να διαταράξει τα ενδοκρινικό και ευαίσθητο στο στρες συστήμα, οδηγώντας σε καταστάσεις άγχους και κατάθλιψης, ειδικά με την περιγεννητική έκθεση. Αυτή η διαταραχή επηρεάζει την ορμονική ισορροπία του σώματος, συμβάλλοντας σε προβλήματα ψυχικής υγείας. Τέλος, τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα έχουν συνήθως υψηλή ενεργειακή πυκνότητα και έχουν σχεδιαστεί για να προάγουν την υπερκατανάλωση, οδηγώντας σε υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος. Η αυξημένη παχυσαρκία σχετίζεται με την κατάθλιψη και το άγχος. Επιπλέον, αυτά τα τρόφιμα μπορούν να διαταράξουν τη σηματοδότηση του εντέρου-εγκεφάλου, επηρεάζοντας τη διάθεση και την ψυχική υγεία.
Χρόνια φλεγμονή
Η χρόνια φλεγμονή είναι μια παρατεταμένη και επίμονη φλεγμονώδης απόκριση, που μπορεί να διαρκέσει μήνες ή χρόνια, συχνά λόγω παραγόντων όπως επίμονες λοιμώξεις, αυτοάνοσες διαταραχές ή μακροχρόνια έκθεση σε ερεθιστικους παράγοντες. Μπορεί να βλάψει τους ιστούς και να συμβάλει σε διάφορες χρόνιες ασθένειες, όπως φλεγμονή εντέρου, καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνος, διαβήτης, μεταβολικό σύνδρομο. Πολλά υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα συνδέονται με χρόνιες φλεγμονές λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε τεχνητά πρόσθετα, φυτικά λίπη, επεξεργασμένα σάκχαρα και χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Αυτά τα συστατικά μπορούν να διαταράξουν τη μικροχλωρίδα του εντέρου, να προάγουν το οξειδωτικό στρες και να ενεργοποιήσουν φλεγμονώδεις οδούς, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με τη φλεγμονή.
Εν κατακλείδι, μην ξεγελαστείτε από τις τακτικές του «φωτοστέφανου υγείας» που χρησιμοποιούνται για να επιστήσουν την προσοχή σας σε μια «ενάρετη» πτυχή ενός τροφίμου, ώστε να φαίνεται καλύτερο για εσάς από ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Ένα από τα καλύτερα παραδείγματα είναι οι περισσότερες μπάρες πρωτεΐνης, που προσποιούνται ότι είναι υγιείς ενώ αποτελούνται από βιομηχανικά παρασκευασμένες ενώσεις που βλάπτουν το έντερό σας. Ορισμένες χώρες άρχισαν να απαγορεύουν αυτά τα συνθετικά τρόφιμα λόγω των επιβλαβών επιπτώσεών τους στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Προτιμήστε ολόκληρα τρόφιμα καλής ποιότητας χωρίς πρόσθετα σπορέλαια, τεχνητά γλυκαντικά, αλκοόλες ζάχαρης, γαλακτωματοποιητές ή άλλα δυσάρεστα συστατικά.
Πηγή: wearechief.com
