Όλοι κάποια στιγμή «χτυπάμε ξύλο». Όσο και αν υποστηρίζουμε ότι δεν είμαστε προληπτικοί, όλοι το έχουμε κάνει έστω μία φορά στη ζωή μας. Γιατί; Για να ξορκίσουμε και να κρατήσουμε μακριά μας το «κακό».
Για τις ρίζες της συγκεκριμένης φράσης όμως, υπάρχουν περισσότερες από μία θεωρίες.
Σύμφωνα με μία εκδοχή, οι ρίζες της φράσης βρίσκονται στην Αρχαία Ελλάδα και στη φράση «Άπτεσθαι ξύλου». Η φράση αυτή χρησιμοποιούνταν από τους Αρχαίους Έλληνες, ως παράκληση και προτροπή στις νύμφες των δασών Δρυάδες, οι οποίες κατοικούσαν στα δέντρα και κυρίως σε βελανιδιές. Η Δρυάδα άκουγε τον κτύπο και αμέσως έδιωχνε μακρυά το κακό, τον φόβο και τη δυστυχία.
Σε αρχαίες παγανιστικές θρησκείες, όπως αυτή των Κελτών, με το χτύπημα στο ξύλο, ξυπνούσαν τα πνεύματα που ζούσαν στα δέντρα, για ζητήσουν την προστασία τους ή απλά για τους δείξουν την ευγνωμοσύνη τους για την καλοτυχία, που τυχόν τους βρήκε.
Μία άλλη είναι η θεωρία, που υποστηρίζει, ότι οι άνθρωποι χτυπούσαν τους κορμούς των δέντρων, για να κάνουν θόρυβο και να διώξουν μακριά τα κακά πνεύματα. Ή και για να εμποδίσουν τα πνεύματα, να τους ακούσουν να περηφανεύονται για την καλή τους τύχη, να μην τους θεωρήσουν υπερόπτες και τους την πάρουν πίσω.
Άλλη μια πιθανή εξήγηση βρίσκεται, στο ότι τότε, τα δάση ήταν σημεία συνάντησης, όπου συζητούσαν θέματα εμπιστευτικά, καλά ή κακά, νόμιμα ή παράνομα. Με το να χτυπάνε ξύλο, κορμούς δέντρων δηλαδή, διώχνανε τα οποιαδήποτε πνεύματα κατοικούσαν μέσα στο ξύλο για να μην ακούσουν τις συνομιλίες τους, που ήθελαν να κρατήσουν μυστικές.
Άλλοι πιστεύουν ότι πρόκειται για παγανιστικό τελετουργικό, που υιοθετήθηκε από τη Χριστιανική θρησκεία και ενσωματώθηκε σε αυτή. Το ξύλο χρησιμοποιήθηκε για φτιαχτεί ο σταυρός στον οποίο σταυρώθηκε ο Χριστός. Με άλλα λόγια, χτυπάμε το ξύλο και ζητάμε την προστασία του Χριστού.
Όσοι πιστεύουν πως οι ρίζες της φράσεις είναι πιο σύγχρονες, τις τοποθετούν στο 19ο αιώνα και τις συνδέουν με ένα παιχνίδι, που έπαιζαν τα παιδιά στην Αγγλία, το “Tiggy Touchwood”. Επρόκειτο για ένα είδος κυνηγητού, όπου το παιδί που θα προλάβαινε να ακουμπήσει ξύλο, μία πόρτα ή ένα δέντρο για παράδειγμα, αποκτούσε αυτόματα ασυλία και έπρεπε να σταματήσουν να το κυνηγούν. Και σε αυτή τη θεωρία, η έννοια της «προστασίας», συνοδεύει και πάλι τη φράση.
Παρόλο που οι απόψεις για την προέλευση της φράσης ποικίλουν, αυτή είναι ευρέως διαδομένη παγκοσμίως, με πολλές τοπικές παραλλαγές, που δείχνουν ότι οι προλήψεις καλά κρατούν.
- Οι Τούρκοι ας πούμε, χτυπάνε ξύλο δύο φορές και τραβάνε το ένα αυτί τους για να διώξουν τη γρουσουζιά.
- Οι Ιταλοί χρησιμοποιούν τη φράση «πιάσε σίδερο», όταν προσπαθούν να μην προκαλέσουν τη μοίρα τους και προσελκύσουν κακοτυχίες.
- Οι Γερμανοί, συνηθίζουν να χτυπούν το τραπέζι στο οποίο πίνουν με τους φίλους τους, για τους φέρει καλή τύχη. Το Stammtisch, όπως λεγόταν παλιά, το τραπέζι στις ταβέρνες, ήταν από ξύλο βελανιδιάς, ένα δέντρο ιερό, που ο διάβολος δεν μπορεί να ακουμπήσει. Με το να μπορεί κάποιος να χτυπά το τραπέζι, ήταν η απόδειξη ότι δεν είναι ο διάβολος!
Χτυπήστε ξύλο λοιπόν και μακριά από μας.
